Trong xu thế đất nước ta đang ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới hiện nay, thương nhân nước ngoài đang dần được cấp quyền phân phối hàng hóa tại Việt Nam. Để phù hợp với thông lệ quốc tế, ngày 6/8/2014 Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 103/2014/TT-BTC (Thông tư mới) bổ sung quy định thu thuế nhà thầu đối với hoạt động cung cấp, phân phối hàng hóa tại Việt Nam của các tổ chức, cá nhân nước ngoài; Theo đó, một số điểm mới sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/10/2014 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam như sau:

Về đối tượng áp dụng, bổ sung thêm đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện một phần hoặc toàn bộ hoạt động kinh doanh phân phối hàng hóa, cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, bao gồm cả trường hợp ủy quyền hoặc thuê một số tổ chức Việt Nam thực hiện một phần dịch vụ phân phối, dịch vụ khác liên quan đến việc bán hàng hóa tại Việt Nam; Tổ chức, cá nhân nước ngoài thông qua tổ chức, cá nhân Việt Nam để thực hiện việc đàm phán, ký kết các hợp đồng đứng tên tổ chức, cá nhân nước ngoài; Tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu, phân phối tại thị trường Việt Nam, mua hàng hóa để xuất khẩu, bán hàng hóa cho thương nhân Việt Nam theo pháp luật về thương mại. Những vấn đề nêu trên, trước đây chưa được quy định trong Thông tư số 60/2012/TT-BTC ngày 12/4/2012 của Bộ Tài chính. Mặt khác, về bản chất quy định mới lần này thể hiện rõ hơn về đối tượng áp dụng đối với trường hợp cung cấp hàng hóa theo điều kiện giao hàng của các điều khoản thương mại quốc tế là người bán rủi ro liên quan đến hàng hóa vào trong lãnh thổ Việt Nam. Những đối tượng này trước đây chỉ áp dụng đối với trường hợp cung cấp hàng hóa theo điều kiện giao hàng DDP, DAT, DAP.

Đối với trường hợp cung cấp hàng hóa kèm theo dịch vụ bảo hành tại Việt Nam theo Thông tư số 60/2012/TT-BTC trước đây phải nộp thuế nhà thầu. Từ ngày 01/10/2014 trở đi theo Thông tư mới không áp dụng thuế nhà thầu đối với trường hợp giao hàng tại cửa khẩu nước ngoài hoặc cửa khẩu Việt Nam có kèm điều khoản bảo hành là trách nhiệm và nghĩa vụ của người bán, ngoài ra không còn dịch vụ nào khác thực hiện tại Việt Nam. Kể cả đối tượng là tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng kho ngoại quan, cảng nội địa làm kho hàng hóa để phụ trợ cho hoạt động vận tải quốc tế, quá cảnh, chuyển khẩu, lưu trữ hàng hoặc để cho doanh nghiệp khác gia công.

Về thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Thông tư mới đã bổ sung thêm vào thu nhập chịu thuế TNDN của nhà thầu nước ngoài đối với khoản thu nhập từ chuyển nhượng quyền tham gia hợp đồng kinh tế/dự án tại Việt Nam, chuyển nhượng quyền tài sản tại Việt Nam.

Trong Thông tư mới cũng sửa đổi cách tính thuế giá trị gia tăng (GTGT) khi khai thuế theo phương pháp trực tiếp để tính thuế GTGT trên doanh thu như sau:

Thuế GTGT (=) Doanh thu tính thuế  (x) Tỷ lệ (%).

Khi Bên Việt nam khấu trừ, nộp thay cho nhà thầu nước ngoài theo cách tính thuế GTGT như trên thì sử dụng Tờ khai theo mẫu số 01/NTNN.

Quy định mới về tỷ lệ (%) để tính thuế GTGT; tỷ lệ (%) để tính thuế TNDN trên doanh thu đối với trường hợp nhà thầu nước ngoài ký hợp đồng với nhà thầu phụ nước ngoài thực hiện nộp thuế theo theo phương pháp trực tiếp thì Bên Việt Nam khai nộp thuế GTGT, thuế TNDN thay cho nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài theo tỷ lệ (%) để tính thuế GTGT, thuế TNDN trên doanh thu tương ứng với ngành kinh doanh mà nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài đó thực hiện theo hợp đồng thầu, hợp đồng thầu phụ. Về tỷ lệ (%) để tính thuế GTGT, thuế TNDN trên doanh thu đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt có bao thầu nguyên vật liệu hoặc máy móc, thiết bị đi kèm công trình xây dựng quy định rõ 2 trường hợp: Nếu hợp đồng nhà thầu tách riêng được giá trị từng hoạt động kinh doanh thì nhà thầu nước ngoài không phải nộp thuế GTGT trên giá trị nguyên vật liệu hoặc máy móc, thiết bị đã nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu hoặc thuộc diện không chịu thuế GTGT; đối với từng phần giá trị công việc theo hợp đồng thì áp dụng tỷ lệ (%) để tính thuế GTGT, thuế TNDN trên doanh thu tương ứng với hoạt động kinh doanh đó. Nếu hợp đồng nhà thầu không tách riêng được giá trị từng hoạt động kinh doanh thì áp dụng tỷ lệ (%) để tính thuế GTGT trên doanh thu là 3%, tỷ lệ (%) để tính thuế TNDN trên doanh thu là 2% trên toàn bộ giá trị hợp đồng.

Đối với trường hợp nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ để tiến hành hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển và khai thác mỏ dầu, khí đốt thực hiện nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì Bên Việt Nam có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay thuế GTGT trước khi thanh toán. Số thuế nộp thay tính bằng tổng số tiền thanh toán chưa bao gồm thuế GTGT (x) mức thuế suất thuế GTGT. Trường hợp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, trong thời gian chưa được cơ quan thuế cấp giấy chứng nhận đăng ký thuế để kê khai, nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, nếu Bên Việt Nam thanh toán tiền cho nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài thì Bên Việt Nam có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay thuế GTGT trước khi thanh toán. Số thuế nộp thay tính bằng tổng số tiền thanh toán chưa bao gồm thuế GTGT (x) mức thuế suất thuế GTGT. Khi nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài được cơ quan thuế cấp giấy chứng nhận đăng ký thuế thì nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài chuyển hóa đơn, chứng từ phát sinh trong kỳ khai thuế GTGT cho Bên Việt Nam để Bên Việt Nam khai, khấu trừ, nộp thay thuế GTGT cho nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài.

Về thuế TNDN đối với khoản tiền bồi thường thu được từ bên đối tác vi phạm hợp đồng; Thông tư mới bổ sung quy định chỉ thu thuế TNDN nếu khoản thu bồi thường lớn hơn giá trị thệt hại, có thu nhập chịu thuế; nhà thầu nước ngoài được lựa chọn khai nộp thuế TNDN theo tỷ lệ (%) thuế TNDN tính trên doanh thu tính thuế hoặc trên cơ sở kê khai doanh thu, chi phí với thuế suất là thuế suất phổ thông.

Trên đây là một số nội dung mới được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 103/2014/TT-BTC ngày 6/8/2014 của Bộ Tài chính; Hy vọng rằng, kể từ ngày 01/10/2014 khi quy định mới có hiệu lực thi hành sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho tổ chức, cá nhân nước ngoài mở rộng sản xuất kinh doanh, cung cấp hàng hóa, nguyên vật liệu, vật tư, máy móc, thiết bị tại Việt Nam./.